BEŞ ŞEHİR
1. “Artık ne lamba ve şişesi satan ihtiyar, ne simitçi,
ne de sürahi, bardak satanlar kalmadı. Simitçi
geceleri fener taşımıyor, hele mani düzmesini hiç
bilmiyor. Fakat bilmem, çocukluğumuzda olduğu
gibi, yoğurtçunun sesi mevsim fikriyle beraber yürüyor
mu? Eski İstanbullu için Silivri yoğurdu kışın
sonu idi. Değneğe sarılmış kiraz ile yazın, salepçi ve
bozacının adımlarıyla kışın başlaması gibi. Bu ses,
sokak aralarında, peşinden sürüklediği taze çimen
kokusu, kuzu meleyişi hayaliyle, mayalanır
mayalanmaz şehir hayatında o zamanlar büyük bir yeri
olan uçurtma mevsimi başlardı. “
“Beş Şehir” isimli eserde yazarın özellikle üzerinde
durduğu olgu aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstanbul’da mevsim değişimi
B) İstanbul’da küçük esnaf
C) İstanbul’da satıcı sesleri
D) İstanbul’da kaybolan meslekler
E) İstanbul’da gece
I. Tanpınar bir Türk şehri olarak gördüğü Bursa’da Muradiye’yi
anlatırken yanı başındaki tarihi
Muradiye Kilisesi’nden veya Emir Sultan’a giderken yolu
üzerindeki Fransız Kilisesi’nden hiç söz etmez.
II. Tanpınar’ın şehirleri sanki yaşayan insanların
olmadığı mekânlardır. Şehirdeki sosyal hayat uzun
uzadıya anlatılmaz.
III. Tanpınar Ankara’yı ele alırken milattan önceki
dönemlerden bugüne kadar geçen süre içinde
değerlendirir.
2. Yukarıdaki değerlendirmelerden hangileri “Beş Şehir”
adlı eser için söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
3. “Beş Şehir” adlı eserle ilgili aşağıdaki
değerlendirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Tanpınar’ın dilindeki şehirler, sadece bir şehir
değil sanki canlı bir organizma gibi tarihe ve
medeniyete tanıklık eden bir yapıya sahiptir.
B) Erzurum Tanpınar için bir eski-yeni
karşılaştırmasının sürekli yapıldığı bir mekândır. Geçmiş
ziyaretleriyle yeni ziyaretlerini, Selçuklu ile Osmanlı
tarihlerini sürekli bir biçimde karşılaştırmaya gider.
C) Tanpınar, Beş Şehir’in Konya kısmında, Selçuklu
tarihinin ve hükümdarlarının üzerinde özenle
durur. O, Selçuklu mimarisini satırlar boyu anlatır.
Kendisinin de belirttiği gibi Tanpınar, “bir arkeolog
gibi” Konya mimarisini asırları kazıyarak görmeye
çalışır.
D) Tanpınar İstanbul’u her yönüyle başkent olarak
görmektedir. İstanbul sadece Anadolu
coğrafyasının değil bütün Osmanlı şehirlerinin esin
kaynağıdır.
E) Tanpınar’ın ilginç bir tesadüfle anlattığı şehirlere
tekrar tekrar yolu düşmüştür. Ancak
Erzurum’a bir defa gitmiştir.
4. “Beş Şehir” adlı eserde aşağıdaki yerlerden hangisi
yazarın bir halkın tarihinin ne yaşanırsa
yaşansın birkaç esas olaya dayalı olduğunu
düşündürmüştür?
A) Mevlâna Camii
B) Konya Ovası
C) Ankara Kalesi
D) Ankara Ovası
E) Cebeci
5. “Beş Şehir” adlı eserin hangi bölümlerinde şehrin
savaşlar nedeniyle nasıl tahrip edilip tekrar
aynı tasavvurla yeniden inşa edildiğinden söz
edilmiştir?
A) Ankara ve Konya
B) Bursa ve Ankara
C) Erzurum ve Ankara
D) İstanbul ve Ankara
E) Erzurum ve Konya
6. “Beş Şehir” adlı eserde şehirlerimiz hakkında genel
olarak olumsuz eleştiri yapan Avrupalı bir
seyyahın hayranlıkla bahsettiği eser aşağıdaki
şehirlerden hangisindedir?
A) Erzurum
B) Bursa
C) Konya
D) İstanbul
E) Ankara
7. “İstanbul,
büyük mimari eserlerin olduğu kadar küçük köşelerin, sürpriz peyzajların da
şehridir. Bu
küçük köşeler kadar çekici ve zevkli şey pek azdır.
Bunların içinde birbiri peşinden geldikleri için
kendilerine mahsus zamanlarıyla hakiki abide hâlini
alanlar vardır. Eski damat vezirlerin oturdukları
Ayvansaray ve bilhassa Eyüp taraflarında asıl
güzelliklerini yapan saraylar kaybolduktan sonra, bu
küçük eserler kalmıştır.”
“Beş Şehir” adlı eserde yazarın bahsettiği İstanbul’un
asıl peyzajı olan küçük köşelere
aşağıdakilerden hangisi örnek olamaz?
A) Mezarlar
B) Türbeler
C) Çeşmeler
D) Kitabeler
E) Sokaklar
8. “Beş
Şehir” adlı eserde şehirlerin birisinde bulunan bir çiçek için yazar, çiçeğin
isminin şehirle
uyumu bakımından şehrin kimliğinde önemli yer
tutuşundan bahseder. Bu şehir ve çiçek
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lale (İstanbul)
B) Gül (Konya)
C) Nilüfer (Bursa)
D) Meram Çiçeği (Konya)
E) Zeytindalı (Bursa)
9. “Beş Şehir” adlı eserde İstanbul’a gelen seyyahların
(gezginlerin) çoğunun bahsettiği ve yazara
göre “mimari ile boy ölçüşebilecek bir güzellik” olarak
gördüğü öge aşağıdakilerden hangisidir?
A) Camilerin atmosferi
B) Laleler
C) Müzik
D) Ağaçlar
E) Deniz
10. “Beş Şehir” adlı eserde yazara göre Anadolu
Türklerinin tarih boyunca Konya’da karşılaştığı “iki
kötü olay” aşağıdakilerden hangisidir?
A) Haçlı seferleri ve Moğol istilası
B) Mevlâna’nın vefat etmesi ve Moğol istilası
C) Sultan Alaeddin’in öldürülmesi ve taht kavgaları
D) Haçlı seferleri ve Mevlâna’nın vefatı
E) Aladdin Keykubat’ın ölümü ve şehrin İstilası
11. “Beş Şehir” adlı eserde yazarın Mustafa Kemal ile
özdeşleştirdiği mekân aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Ankara Kalesi
B) Hacı Bayram-ı Veli
C) Ankara Ovası
D) Yıldız Dağı
E) Dumlupınar
12. Anadolu’nun kaderiyle ilgili, Ankara’da yaşanmış olan ve yazara göre
“en mühim ve en sonuncu” olay hangisidir?
A) Balkan Savaşları B) İstiklal Savaşı
C) Ankara’nın başkent oluşu D) 1. Dünya Savaşı
E)
Çanakkale Savaşı
13. Ankara’da Selçuklu devrinden kalma en önemli eser hangisidir?
A) Alaeddin Camii B) Kocatepe
Camii
C) Ankara Kalesi D)
Hitit Heykeli
E)
Anıtkabir
14. Erzurum’da toprak sahiplerinin ve
Gürcü beylerinin kızlarından gelin olarak alınan kadınlara ne denirmiş?
A) Hatun B) Sultan C) Paşa D) Cariye E)Zevce
15. Başkenti Konya olan Selçuklu devletinin karşılaştığı “iki
mühim hadise” nedir?
A) Moğol istilaları ve 1. Gıyaseddin
Keykavus’un öldürülmesi
B) Moğol istilaları ve Sultan Alaeddin’in öldürülmesi
C) Haçlı Seferleri ve Varna Savaşı
D) Alanya’nın fethi ve 1. Kılıçarslan’ın tahta çıkışı
E) Haçlı seferleri ve Moğol istilaları
16. Konya’da ve diğer Selçuklu
şehirlerinde, Selçuk mimarisinin en parlak devri hangi hükümdarın dönemine
rastlar?
A) Selahaddin Eyyubi
B) Alaeddin Keykubat
C) Gıyaseddin Keyhüsrev
D) Gıyaseddin Keykavus
E) Kılıçarslan
17. André Gide Bursa’da hangi camiden “ zekânın kemal hâlinde
sıhhati” diye hayranlıkla bahseder.
A) Ulu camii
B) Mevlana Camii
C) Mevlevi Camii
D) Yeşil camii
E) Yeni Camii
18. II. Selim’in yaptırdığı Boğaziçi’ndeki Beşiktaş Sarayı’nı
sahili doldurarak genişleten ve bu sarayın Dolmabahçe Sarayı adıyla anılmasına
sebep olan padişah kimdir?
A) 1. Ahmed
B) 2. Selim
C) 3.Selim
D) 4. Murad
E) 1. Mustafa
19. Yazar, “Keykubat”, “Keyhüsrev” gibi Selçuklu hükümdar ve
vezirlerinin ismini neye benzetiyor?
A) Çınara
B) Tahta
C) Mücevhere
D) Yıldıza
E) Denize
20. Ankara kalesinin karşısındaki küçük tepede, İmparator
Agustus’un şerefine dikilen Roma’nın zafer mabedinin kalıntılarıyla yan yana
duran camii hangisidir?
A) Hacı Bayram-ı Veli Camii
B) Kocatepe Camii
C) Süleymaniye Camii
D) Eyüp Sultan Camii
E) Yeşil Camii
21. Aşağıdakilerden hangisi “Beş Şehir”
diye bahsedilen şehirlerden biri değildir?
A) Ankara
B) Edirne
C) Bursa
D) İstanbul
E) Konya
22. “Artık ne
lamba ve şişesi satan ihtiyar, ne simitçi, ne de sürahi, bardak satanlar
kalmadı. Simitçi geceleri fener taşımıyor, hele mani düzmesini hiç bilmiyor.
Fakat bilmem, çocukluğumuzda olduğu gibi, yoğurtçunun sesi mevsim fikriyle
beraber yürüyor mu? Eski İstanbullu için Silivri yoğurdu kışın sonu idi.
Değneğe sarılmış kiraz ile yazın, salepçi ve bozacının adımlarıyla kışın
başlaması gibi. Bu ses, sokak aralarında, peşinden sürüklediği taze çimen
kokusu, kuzu meleyişi hayaliyle, mayalanır mayalanmaz şehir hayatında o
zamanlar büyük bir yeri olan uçurtma mevsimi başlardı. “
“Beş Şehir” isimli eserde yazarın özellikle üzerinde
durduğu olgu aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstanbul’da mevsim değişimi
B) İstanbul’da küçük esnaf
C) İstanbul’da satıcı sesleri
D) İstanbul’da kaybolan meslekler
E) İstanbul’da gece
I. Tanpınar bir Türk şehri olarak gördüğü Bursa’da
Muradiye’yi anlatırken yanı başındaki tarihi Muradiye Kilisesi’nden veya Emir
Sultan’a giderken yolu üzerindeki Fransız Kilisesi’nden hiç söz etmez.
II. Tanpınar’ın şehirleri sanki yaşayan insanların olmadığı
mekânlardır. Şehirdeki sosyal hayat uzun uzadıya anlatılmaz.
III. Tanpınar Ankara’yı ele alırken milattan önceki
dönemlerden bugüne kadar geçen süre içinde değerlendirir.
23. Yukarıdaki değerlendirmelerden hangileri “Beş
Şehir” adlı eser için söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
Yorumlar
Yorum Gönder